Açık Ders Malzemeleri ve Türkçe Yayınları

Açık Ders Malzemeri (Open Courses Ware) oluşturma fikrinin ilk ayağı bir Alman üniversitesi olan University of Tübingen tarafından 1999 yılında başlatılmıştır. [1] Proje kapsamında, işlenen bir dersin, ders videoları - ders notları - ödevleri ... artık internet üzerinden açık kaynaklarda yayınlanmaktadır. Yaklaşık 10-12 yıldır, büyük üniversiteler (MIT gibi) "açık ders malzemesi" oluşturma projesi içine girmiş ve bu proje üniversiteler arasında hayli yaygınlaşmıştır. Bu proje, dersi alan öğrencilerin yararlanmasından ziyade "öğretim"in uluslararası alana yayılması için fevkalade güzel bir çalışma niteliğindedir. Üniversitelerin açık ders malzemerini üniversitelerin kendi sitelerinde bulabilirsiniz yanısıra izlencelerine de youtube üzerinden ulaşabilirsiniz. Örnek vermek gerekirse;


Yale Universitesi Açık Ders Malzemeleri; http://oyc.yale.edu/courses
MIT Açık Ders Malzemeleri; http://ocw.mit.edu/index.htm

Açık ders malzemesi oluşturma projesi uluslararası anlamda büyük önem kazanmıştır dolayısıyla artık birçok önemli üniversitenin açık ders malzemeleri mevcuttur.

Açık ders malzemelerinin Türkiye ayağı ise 2007 de Türkiye Bilimler Akademisi tarafından inşa edilmiştir. [2] Bu proje kapsamında büyük üniversitelerin (MIT - YALE gibi) açık ders malzemeleri titizlikle Türkçeye çevirilmiştir. Çevirilen malzemeler arasında ders notları-ödevler gibi yayınların yanısıra ders izlenceleri de vardır ve bu görsellere Türkçe dublaj yapılmıştır. Çeviri ve dublaj işini yapan kadro akademik kadro olduğundan ötürü, çevirilerde bir anlam kayması veya boğunuklu bulunmamaktadır.

Türkçe Açık Ders Malzemerine ulaşmak için bağlantıya tıklayınız; http://www.acikders.org.tr/

Türk Üniversitelerinde Açık Ders Malzemeleri oluşturma projesi hâlen pek yaygın olmasa da üzerine çalışmalar olmuştur ve bu çalışmalar sürmektedir.

------------------------------------
[1] : http://en.wikipedia.org/wiki/OpenCourseWare
[2] : http://www.acikders.org.tr/mod/page/view.php?id=714

Gerçek Nasreddin Hocayı Tanımak İster misiniz ?

Geçenlerde okuduğum bir kitap; Pertev Naili Boratav Hocanın Nasreddin Hoca kitabı. Başlığı "Gerçek Nasreddin Hoca" diye atmanın da bir nedeni var ancak yanlış bir anlaşılmaya sebep olmak istemem. Bugüne kadar okuduğumuz Nasreddin Hoca fıkraları genelde gerçek Nasreddin Hoca fıkralarıdır ancak bu fıkralar asıl Nasreddin Hoca fıkraları içinden seçilmiş ve sövgülerden arındırılmış olanlardan oluşmaktadır. Daha doğrusu bildiğimiz Nasreddin Hoca fıkraları yalnızca buzdağının görünen kısmıdır. Ne yazık ki Nasreddin Hoca zenginliğinin yalnızca birkaç parçasından faydalanabiliyoruz. Daha da kötüsü; Pertev Hocanın bu kitabı ilk çıktığında 11 yıl süreyle yasaklanmıştır. [1] Yasaklanmasının asli nedeni ise gerçekten yüz kızartıcı; "müstehcenlik". Bu yasaklamanın özünde yatan takoz zihniyet nedense sövgünün bir insani ve kültürel değer olduğunu reddetmekte, bugün bile. Konuyu dağıtmadan kitaba geri gelecek olursak; bu güne kadar bize tanıtılmak istenen "komik hoca" karakterinden ziyâde ve hayli zengin bir karakter olan Nasreddin Hoca'nın gerçek değerine ulaşabileceğimiz, muazzam güzel bir çalışma; Pertev Naili Hocanın Nasreddin Hoca'sı. Nasreddin Hoca'nın müstehcenliğinden bahs açmışken bir iki fıkra örnek vermeden geçmek olmaz, tabi ben fıkraları günümüz Türkçesine çevireceğim ve aklımda kalan ile yazacağım.

• "Birgün Nasreddin Hoca pazar yerinde dolaşıyormuş. Bir şey almak için cebinden kesesini çıkarmış eline bir iki akçe almış. Bu esnada pazar halkı hep birden Nasreddin Hoca'ya bakmaya başlamış. Bunu gören Nasreddin Hoca pazar halkına bağırmış "Ne o ananızı sarraf mı sikti ? "
• "Birgün Nasreddin Hoca camide eşek sikiyormuş. Bunu gören cami cemaatinden bir kimse hocaya "tüü! Utanmıyor musun ben adam bu edepsizliği camide işlemeye?" deyince Nasreddin Hoca hemen yanıtını vermiş "Elimde eşek olmayaydı gösterirdim sana camiye tükürmek ne demek"   
• Bir gün Nasreddin Hoca yolda bir ölmüş tavuk bulup ittifak bunu yolar, ateşe koyup kebab eyler. Halk Hoca’ya aydurlar: “Hay Hoca! Bir murdar tavuk hiç yenür mi? Adem boğazlamadı.” derler. Nasraddin Hoca aydur: “Hey batıllar! Sizün boğazladuğunuz temiz dür de, ve sizin öldürdüğünüz temizdür de tanrı öldürdüği murdar mıdur” demiş. (syf 157) [2]

Bu ve benzeri birçok fıkra bulunduran Nasreddin Hoca kitabı bazı tutucu kesimlerinde de doğal olarak tepkiler almıştır. Tabi bu hiç kimseye bu eseri yasaklatabilme hakkını vermez.

Bu kitabı değerli kılan diğer bir özelliği ise günümüz Türkçesine çevrilmemiş olması. Latin alfabesine çevirilmiş ancak dönem Türkçesi günümüz Türkçesine çevirilmemiş, böylece fıkraların anlam zenginliği de okuyucu için korunmakta.

Kitapta dikkat çeken diğer bir yan ise Sarı Saltuh ile Nasreddin Hoca arasında geçen fıkralar. Bu fıkraların tabiatı nedeniyle Nasreddin Hocaya bir manevi karakter yüklenmekte. Bu fıkralarda verilen mesaj ise Nasreddin Hoca üzerinden anlatılan fıkraların batınına(karnına), iç anlamlarına dikkat edilmesi gerektiği yani tüm fıkraların iç manlarının olduğu gerçeği. Bektaşilik - Alevilik - Hurifilik gibi sufizm ekolleri her zaman batın(karın) yani iç olana nazar ederler, anlamı-mânayı ararlar. Kanımca bu fıkraların hepsi de bu muazzam mana deryasının dolularıdır. Kitapta var olan fıkralara ya da yukarıda verdiğim örneklere bakarak "Efendim Nasreddin Hoca hayvan istismarı mı yapıyordu?" demek anlamsız. Bunlar beşeri tasvirlerdir, sofuların bunun üzerinden vermek istediği mesaj ise hayli sırrlı ve tertemizdir. Bu da benim gönül kanaatim ve kitap hakkındaki kişisel yorumumdur.

Kitaba ulaşabileceğiniz birçok internet sitesi bulunmakta, birkaçının bağlantısını paylaşıyorum

http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=110623

http://www.idefix.com/kitap/nasreddin-hoca-ciltli-pertev-naili-boratav/tanim.asp?sid=NOTO9WFSTH8HLXE5UAWG

En kısa sürede tedarik edip okumanızı önerdiğim, muazzam güzel bir çalışma.


--------------------------------

 [1]: http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/391469.asp
 [2]: http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/391469.asp

Tetraktis

Tetraktis; Pisagorcu okulun mistik dini sembolü ve gözbebeği. 4 diziden oluşmaktadır. Bu 4 dizi ile birlikte (1+2+3+4 = 10) 10 noktadan ibarettir. Mistik bir sembol olan Tetraktis, Pisagorcu okul tarafından fevkalade önemli olarak kabul edilmiştir daha da ötesi gizli-ilahi bir simge olarak adledilmiştir. Hatta öyle ki bu ekolün izleyicileri Tetraktis üzerine yeminler etmiştir.

Pisagor, tetraktisi imâ ederek;
  
"By that pure, holy, four lettered name on high, 
 nature's eternal fountain and supply, 
 the parent of all souls that living be, 
 by him, with faith find oath, I swear to thee." [1]


Türkçe mânasını verecek olursak; saflıkta, kutsal, ulu 4 nişanın, doğanın sınırsız pınarı ve kaynağı, yaşayan bütün ruhların atası olarak bahsedilmekte ve inançla bulunup yemin edildiği vurgulanmakta.

Yanısıra gene Pisagor'a atfedilen şu sözde Tetraktis şöyle ifade edilmiştir;

"Tetraktis ya da decad, 4 dizi içinde birbiri ardından gelerek sıralanmış ilk 10 numarının bir eşkenar üçgen biçimidir. Hem matematiksel bir düşüncedir hem de metafiziksel bir semboldür, aynı bir tohum gibidir, naturel dünyanın prensiplerinin özündedir. Kosmosdaki düzendir, ilahi vasfa yükselmek ve kutsal diyarın sırrlarıdır. Antik filozoflar onun adına yeminler etmiştir." [2]

SEMBOL ANALİZİ

-İlk 4 numanara kosmostaki düzeni sembolize etmektedir. İlki "bir'i" , ikincisi "zıtlığı" (ölüm-yaşam / limit-limitsizlik), üçüncüsü düzeni ve dördüncü ise kosmos'u sembolize etmektedir [3]

-4 dizi, 10 sayıya eklenir ve bu da ulu düzeni sembolize eder.

-Tetraktis 4 temel elementi temsil eder. Ateş, hava, su ve yeryüzü

-Yanısıra uzayın düzenini de temsil etmektedir.

1- İlk dizi 0 boyutludur ve nokta ile temsil edilir.
2- İkinci dizi uzayın 1 boyutunu temsil etmektedir ve 2 nokta arasındaki bir doğru ile tanımlanır.
3- Üçüncü dizi uzayın iki boyunu temsil etmektedir ve 3 nokta arasındaki bir üçgenle tanımlanır.
4- Son dizi yani dördüncü dizi ise üç boyutludur ve 4 nokta ile tanımlanır. [4]

-----------------------------------------
[1]: http://en.wikipedia.org/wiki/Tetractys
[2]: http://en.wikipedia.org/wiki/Tetractys
[3]: The Pythagorean Sourcebook and Library, Kenneth Guthrie
[4]: http://en.wikipedia.org/wiki/Tetractys